Τι είναι τα αντιοξειδωτικά πρόσθετα και πώς επηρεάζουν την καθαρή διατροφή
Αν έχεις παρατηρήσει ποτέ ένα λάδι που έχει πικρίσει ή μια μαργαρίνη που μυρίζει κάπως «παράξενα», τότε έχεις ήδη πάρει μια πρώτη γεύση από το τι σημαίνει οξείδωση. Είναι αυτό που συμβαίνει όταν το οξυγόνο του αέρα αρχίζει να αλλοιώνει τα λιπαρά συστατικά ενός τροφίμου. Και κάπως έτσι, αλλάζει η γεύση, το άρωμα και συχνά και η εμφάνιση του φαγητού.
Σε ένα φυσικό περιβάλλον, όλα αυτά είναι μέρος της φθοράς — είναι λογικό να χαλάσουν κάποια τρόφιμα με τον καιρό. Αλλά στη βιομηχανία τροφίμων, όπου τα προϊόντα πρέπει να αντέξουν για εβδομάδες ή μήνες στο ράφι, αυτό δεν είναι τόσο... βολικό. Κι έτσι, προστίθενται αντιοξειδωτικά.
Ποιος είναι ο ρόλος τους;
Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που προστίθενται στα τρόφιμα για να καθυστερούν την αλλοίωση. Ουσιαστικά, εμποδίζουν ή επιβραδύνουν την οξείδωση των λιπών και ελαίων. Αυτό βοηθά το προϊόν να διατηρηθεί περισσότερο και να παραμείνει πιο ελκυστικό για τον καταναλωτή.
Τα βρίσκεις συχνά σε:
-
Τσιπς και σνακ
-
Μαργαρίνες και βούτυρα
-
Δημητριακά πρωινού
-
Κατεργασμένα έλαια
-
Ξηρούς καρπούς
-
Επεξεργασμένα κρέατα (λουκάνικα, σαλάμια)
-
Έτοιμες σάλτσες ή dressing
Μερικά από τα πιο γνωστά είναι το E300 (ασκορβικό οξύ), το E320 (βουτυλοϋδροξυανισόλη – BHA) και το E321 (βουτυλοϋδροξυτολουόλιο – BHT). Αν τα έχεις δει σε ετικέτες, τώρα ξέρεις τι κάνουν.
Και τι γίνεται στη δική μου κουζίνα;
Όταν ξεκίνησα να μαγειρεύω πιο καθαρά, με απλά υλικά και χωρίς πολλά "έτοιμα", συνειδητοποίησα κάτι απλό: δεν χρειάζομαι όλα αυτά τα πρόσθετα. Γιατί τα τρόφιμα που αγοράζω δεν κάθονται μήνες στο ράφι. Τα παίρνω, τα φτιάχνω και τα τρώω μέσα σε λίγες μέρες.
Αν για παράδειγμα ψωνίζω φρέσκα λαχανικά, ελαιόλαδο καλής ποιότητας, ξηρούς καρπούς σε μικρή ποσότητα, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχώ για αλλοίωση. Το ίδιο ισχύει και για σπιτικά βουτήματα, σάλτσες, ακόμα και για βούτυρα καρπών που φτιάχνω μόνη μου. Όταν ξέρεις τι έχει μέσα το βαζάκι σου, δεν χρειάζεται να προσθέτεις κάτι για να το “συντηρήσεις”.
Καθαρή διατροφή σημαίνει λιγότερες παρεμβάσεις
Η καθαρή διατροφή δεν σημαίνει αυστηρότητα. Δεν είναι δίαιτα, ούτε πρόγραμμα. Είναι τρόπος ζωής που σου λέει απλά: «Μείωσε το περιττό, και κράτα το ουσιαστικό». Κι αυτό ισχύει και για τα αντιοξειδωτικά και κάθε άλλο τεχνητό πρόσθετο. Δεν χρειάζεται πανικός, ούτε εμμονή. Χρειάζεται απλώς επίγνωση.
Μπορείς, για παράδειγμα, να διαβάζεις λίγο τις ετικέτες. Όχι με φόβο, αλλά με περιέργεια. Να βλέπεις τι επιλέγεις να βάλεις στο σπίτι σου, στο πιάτο σου, στο σώμα σου. Γιατί όσο πιο κοντά είσαι στη φυσική μορφή του φαγητού, τόσο λιγότερη ανάγκη έχεις από τέτοια τεχνικά "βοηθήματα".
Μικρές συνήθειες που κάνουν διαφορά
Αν θες να αποφύγεις τα αντιοξειδωτικά:
-
Προτίμησε ελαιόλαδο ψυχρής έκθλιψης σε μικρές φιάλες.
-
Απέφυγε τους ξηρούς καρπούς με επικάλυψη ή σε μεγάλες συσκευασίες.
-
Μείωσε την κατανάλωση τυποποιημένων σνακ.
-
Προτίμησε σπιτικές σάλτσες ή πέστο που ετοιμάζεις και καταναλώνεις άμεσα.
Και κυρίως: απόλαυσε τη γεύση. Γιατί τελικά, η καθαρή διατροφή δεν είναι μόνο το τι αποφεύγεις — είναι και το τι κερδίζεις: απλότητα, διαύγεια, ηρεμία και μια καθημερινότητα πιο κοντά σε σένα.
Να φροντίζετε το σώμα σας, το μυαλό σας και την ψυχή σας.
Εύη Μπέλλου
Το συγκεκριμένο άρθρο είναι δική μου πρωτότυπη συγγραφή και στηρίζεται σε προσωπική μου έρευνα, εμπειρία και μελέτη δημοσιευμένης βιβλιογραφίας, όπου και την αναφέρω. Το περιεχόμενο παρέχεται καθαρά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση δεν προτρέπουν κάποιον να ακολουθήσει ή να διακόψει φαρμακευτική αγωγή ή να αγνοήσει ιατρικές συμβουλές ή επαγγελματική συμβουλή. Ο αναγνώστης παραμένει ο ίδιος υπεύθυνος για τις επιλογές του και καλείται να συμβουλεύεται πάντα επαγγελματία υγείας πριν κάνει οποιαδήποτε τροποποίση στη διατροφή, στον τρόπο ζωής ή στη λήψη συμπληρωμάτων. Κάθε ομοιότητα με άλλο δημοσίευμα είναι συμπτωματική. Η αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο αν γίνει σαφή αναφορά στην πηγή και ενεργό σύνδεσμο προς το παρόν ιστολόγιο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ζαμπετάκης Ιωάννης, Χημεία Τροφίμων, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2009.
- Ευστράτιος Κυρανάς, Πρόσθετα Τροφίμων και Νομοθεσία, Εκδόσεις Τζιόλα 2021.
- Δημήτριος Μπόσκος ΟΜ. Καθηγητής Α.Π.Θ, Χημεία Τροφίμων, Εκδόσεις Γαρταγάνη, Θεσσαλονίκη 2021.
ΠΗΓΗ
ημερομηνία άντλησης 28/8/2023
Photo by Kyle Brin
