Πώς διαβάζω τις ετικέτες χωρίς να μπερδεύομαι

 

Δεν ψάχνω το τέλειο – θέλω όμως να ξέρω τα βασικά

Στην αρχή, όταν άρχισα να παρατηρώ τι βάζω στο καλάθι μου, δεν ήξερα τι να κοιτάξω. Πήγαινα στο σούπερ μάρκετ και έβλεπα τις ετικέτες από περιέργεια. Μόνο που όσο τις κοιτούσα, τόσο πιο πολλά ερωτήματα μου γεννιούνταν.

Πολλά από τα προϊόντα που θεωρούσα “απλά” ή “καθημερινά”, είχαν πίσω τους μια λίστα συστατικών που δεν μπορούσα να προφέρω καν. Και τότε άρχισα να σκέφτομαι: χρειάζονται όλα αυτά; Αν δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι, θέλω να το φάω;

Δεν είναι ότι έπαψα να αγοράζω. Ούτε μπήκα στη διαδικασία να τα απορρίψω όλα. Απλώς, σιγά-σιγά, έμαθα να διαβάζω λίγο πιο συνειδητά.

Τι κοιτάζω πρώτα

Το πρώτο πράγμα που κάνω όταν πιάσω ένα προϊόν από το ράφι είναι να κοιτάξω τη λίστα των συστατικών. Ούτε θερμίδες, ούτε λιπαρά. Μόνο τα συστατικά.

Τι περιέχει; Πόσα υλικά έχει μέσα; Τα αναγνωρίζω;

Αν ένα γιαούρτι έχει 12 υλικά, και τα μισά δεν τα καταλαβαίνω, απλώς σταματάω λίγο και σκέφτομαι. Γιατί να είναι τόσο πολύπλοκο; Είναι όντως γιαούρτι ή κάτι που προσπαθεί να μοιάζει με γιαούρτι;

Κι αν είναι ένα ψωμί, γιατί να έχει περισσότερα από 4-5 υλικά; Το ψωμί στο σπίτι γίνεται με αλεύρι, νερό, μαγιά και αλάτι. Όλα τα υπόλοιπα – οι βελτιωτές, τα σταθεροποιητικά, οι γλυκαντικές ουσίες – τι ρόλο παίζουν;

Δεν κάνω εξετάσεις, ούτε απορρίπτω με αυστηρότητα. Απλώς, κοιτάω λίγο καλύτερα.

Η σειρά έχει σημασία

Κάτι που έμαθα στην πορεία είναι πως τα συστατικά σε μια ετικέτα αναγράφονται με σειρά ποσότητας. Δηλαδή το πρώτο στη λίστα είναι αυτό που περιέχεται περισσότερο.

Αυτό και μόνο με έχει βοηθήσει πολύ. Αν σε ένα προϊόν “χωρίς ζάχαρη” δω ότι η στέβια είναι δεύτερη στη λίστα, τότε ίσως απλώς αντικαταστάθηκε η ζάχαρη με κάτι άλλο, όχι απαραίτητα πιο απλό.

Αν σε ένα ελαιόλαδο βλέπω ότι γράφει "φυτικά έλαια" πρώτα, και "ελαιόλαδο" τελευταίο, τότε ξέρω ότι το μεγαλύτερο μέρος του προϊόντος δεν είναι αυτό που περιμένω.

Με τον καιρό, έμαθα να βλέπω όχι μόνο τι υπάρχει, αλλά και πού βρίσκεται μέσα στη λίστα. Δεν χρειάζεται να είμαι ειδικός. Μόνο να παρατηρώ.

Τα "δήθεν καθαρά"

Ένα από τα πιο συχνά πράγματα που συναντάω στα ράφια είναι οι “καθαρές” συσκευασίες. Αυτές που γράφουν “χωρίς φοινικέλαιο”, “χωρίς ζάχαρη”, “χωρίς συντηρητικά”.

Αλλά όταν διαβάσω καλύτερα την πίσω πλευρά, βλέπω ότι:

το “χωρίς ζάχαρη” έχει μέσα σιρόπι γλυκόζης ή μαλτιτόλη

το “χωρίς φοινικέλαιο” περιέχει φυτικά έλαια που δεν διευκρινίζονται

το “χωρίς συντηρητικά” έχει σταθεροποιητές ή ρυθμιστές οξύτητας

Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι κακά. Σημαίνει όμως ότι η μπροστινή πλευρά του προϊόντος δεν λέει πάντα την αλήθεια. Ή τουλάχιστον όχι ολόκληρη.

Δεν θυμώνω με αυτό. Απλώς, έμαθα να μη σταματάω στην πρώτη εντύπωση. Κοιτάζω και την πίσω πλευρά. Εκεί που λέγονται τα ουσιώδη.

Τα βασικά που με καθοδηγούν

Δεν έχω φτιάξει κάποια λίστα κανόνων. Αλλά όσο περνά ο καιρός, διαμορφώνω έναν τρόπο που με βοηθάει να καταλάβω τι έχω μπροστά μου. Κάτι σαν προσωπικό “φίλτρο”:

Αριθμός υλικών: αν είναι λίγα, είναι πιο κοντά στο φυσικό. Δεν χρειάζομαι μια λίστα 15 γραμμών για ένα απλό μπισκότο.

Κατανοητότητα: αν τα υλικά είναι οικεία, σαν αυτά που θα είχα στην κουζίνα μου, νιώθω πιο σίγουρη.

Η σειρά τους: κοιτάω ποιο είναι πρώτο, ποιο δεύτερο, ποιο τελευταίο.

Υποκατάστατα: αν έχουν αφαιρέσει κάτι (π.χ. ζάχαρη), αλλά έχουν προσθέσει δύο ή τρία άλλα που δεν γνωρίζω, αυτό μου λέει κάτι.

Επανάληψη: με ενδιαφέρει ποια υλικά συναντώ συνέχεια σε “υγιεινά” προϊόντα. Αυτό με βοηθάει να κάνω συγκρίσεις.

Αυτός ο τρόπος δεν είναι τέλειος, αλλά είναι αρκετός για μένα.

Δεν είμαι ειδικός – αλλά παρατηρώ

Δεν χρειάζεται να είμαι διατροφολόγος, ούτε να ψάχνω κάθε τι στο διαδίκτυο. Πολλές φορές, αρκεί να συγκρίνεις δυο προϊόντα.

Παίρνω δύο μπάρες δημητριακών. Η μία έχει πέντε υλικά: βρώμη, μέλι, ταχίνι, σταφίδες και καρύδια. Η άλλη έχει δεκαπέντε, με ονόματα που δεν μπορώ να θυμηθώ. Ποια θα διάλεγα; Η απόφαση έρχεται μόνη της.

Το ίδιο και με το γιαούρτι. Δεν χρειάζεται πολλά: γάλα και καλλιέργεια. Όταν αρχίζουν να προστίθενται γλυκαντικά, αρώματα, χρώματα και σταθεροποιητές, κάτι χάνεται. Και δεν είναι μόνο θέμα γεύσης.

Η πίσω πλευρά λέει περισσότερα από την μπροστινή

Το βλέπω ξανά και ξανά: η μπροστινή πλευρά του προϊόντος έχει λέξεις, χρώματα, σλόγκαν. Αλλά η ουσία είναι πίσω. Εκεί γράφονται όσα πρέπει να γνωρίζεις.

Αυτό που έμαθα είναι να δίνω λίγο παραπάνω χρόνο στην πίσω πλευρά. Μπορεί να μου πάρει 10 δευτερόλεπτα παραπάνω. Αλλά μου δίνει μια εικόνα πιο καθαρή.

Κι αν δεν καταλαβαίνω όλα τα συστατικά, δεν πειράζει. Δεν είναι διαγωνισμός. Αρκεί που αναγνωρίζω τη διαφορά ανάμεσα στο απλό και στο υπερβολικά φορτωμένο.

Δεν ψάχνω το ιδανικό προϊόν

Δεν περιμένω να είναι όλα τέλεια. Δεν προσπαθώ να γίνω αυστηρή με τον εαυτό μου ή με αυτά που αγοράζω. Αλλά όταν βλέπω δύο επιλογές, προσπαθώ να διαλέξω αυτή που είναι λίγο πιο κοντά στο απλό.

Αυτό που έχει λιγότερα, αυτό που δεν νιώθω ότι μου “κρύβει” κάτι. Αυτό που μου θυμίζει περισσότερο το τι θα έφτιαχνα σπίτι.

Κι αυτό, για μένα, είναι αρκετό.

 Δες κι εδώ πώς ξεκίνησα να παρατηρώ τις ετικέτες πιο συνειδητά:

Καθαρή διατροφή: τι έμαθα διαβάζοντας τις ετικέτες

https://www.evisnutritiontips.gr/2025/06/blog-post_18.html

Να φροντίζετε το σώμα σας, το μυαλό σας και την ψυχή σας.

 Εύη Μπέλλου

Το συγκεκριμένο άρθρο είναι δική μου πρωτότυπη συγγραφή και στηρίζεται σε προσωπική μου έρευνα, εμπειρία και μελέτη δημοσιευμένης βιβλιογραφίας, όπου και  την αναφέρω. Το περιεχόμενο παρέχεται καθαρά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση δεν προτρέπουν κάποιον να ακολουθήσει ή να διακόψει φαρμακευτική αγωγή ή να αγνοήσει ιατρικές συμβουλές ή επαγγελματική συμβουλή. Ο αναγνώστης παραμένει ο ίδιος υπεύθυνος για τις επιλογές του και καλείται να συμβουλεύεται πάντα επαγγελματία υγείας πριν κάνει οποιαδήποτε τροποποίση στη διατροφή, στον τρόπο ζωής ή στη λήψη συμπληρωμάτων. Κάθε ομοιότητα με άλλο δημοσίευμα είναι συμπτωματική. Η αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο αν γίνει σαφή αναφορά στην πηγή και ενεργό σύνδεσμο προς το παρόν ιστολόγιο

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Δημήτριος Μπόσκος ΟΜ. Καθηγητής Α.Π.Θ, Χημεία Τροφίμων, Εκδόσεις Γαρταγάνη, Θεσσαλονίκη 2021.

Photo by Amigo Mobility on Unsplash