Χρωστικές, γλυκαντικά, ενισχυτικά γεύσης - όχι για να τα κρίνω, αλλά για να τα καταλάβω
Δεν με έμαθαν να κοιτάω τις ετικέτες
Δεν μεγάλωσα σε σπίτι που κοιτούσαμε τις ετικέτες στα τρόφιμα. Δεν υπήρχαν συζητήσεις για συστατικά, αριθμούς Ε, ή γιατί ένα τρόφιμο είναι τόσο γλυκό, τόσο έντονο, τόσο... πολύ. Πηγαίναμε στο σούπερ μάρκετ, διαλέγαμε ό,τι φαινόταν νόστιμο, ό,τι ήταν γρήγορο να μαγειρευτεί ή απλώς έτοιμο για κατανάλωση. Οτιδήποτε έμοιαζε λαχταριστό, έμπαινε στο καλάθι. Και κανείς δεν αναρωτιόταν για κάτι παραπάνω.
Και εγώ, όπως ήταν φυσικό, πήρα τη σκυτάλη. Έμαθα να διαλέγω με το μάτι και με τη λαχτάρα της στιγμής. Το μόνο κριτήριο ήταν η γεύση. Η απόλαυση ήταν στο προσκήνιο, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Δεν μπορώ να πω ότι αυτό ήταν "λάθος". Απλώς έτσι έμαθα.
Η πρώτη φορά που διάβασα μια ετικέτα
Κάποια στιγμή, χωρίς να θυμάμαι πώς ακριβώς, έπεσα πάνω σε μια ετικέτα προϊόντος. Ίσως από περιέργεια, ίσως επειδή είχα χρόνο, ίσως επειδή κάποιος το ανέφερε. Τη διάβασα και ένιωσα σαν να διαβάζω μια άλλη γλώσσα. Πολλές λέξεις μου ήταν άγνωστες. Ονόματα, αριθμοί, λέξεις σε παρένθεση. Δεν κατάλαβα πολλά, αλλά δεν με τρόμαξε. Δεν ανησύχησα. Απλώς μου γεννήθηκε μια απορία: τι ακριβώς είναι όλα αυτά;
Έτσι άρχισα να ψάχνω. Όχι με σκοπό να απορρίψω, ούτε να κατακρίνω. Ήθελα απλώς να καταλάβω. Να ξέρω. Και όσο μάθαινα, τόσο ένιωθα πως κάτι μέσα μου ξεκαθάριζε. Όχι μόνο στο φαγητό, αλλά και στον τρόπο που το πλησίαζα.
Χρωστικές – το μακιγιάζ του φαγητού
Θυμάμαι ακόμα τις γρανίτες φράουλα που έτρωγα μικρή. Εκείνο το έντονο ροζ-κόκκινο, σχεδόν αφύσικο. Μοσχοβολούσαν και ήταν πεντανόστιμες. Δεν το σκεφτόμουν τότε, αλλά κάποια στιγμή, πολύ αργότερα, έφτιαξα στο σπίτι ένα απλό μείγμα από φράουλες και ζάχαρη. Το χρώμα; Μουντό, λίγο προς το καφέ. Η γεύση; Καθαρή, απαλή, φρουτένια, αλλά όχι έντονη.
Τότε κοίταξα την ετικέτα της παλιάς γρανίτας: "χρωστική". Δεν στενοχωρήθηκα, ούτε ένιωσα εξαπατημένη. Απλώς κατάλαβα. Κατάλαβα πως πολλές φορές αυτό που τρώμε δεν είναι όπως φαίνεται. Και εκεί συνειδητοποίησα τι σημαίνει για μένα καθαρή διατροφή. Να τρώω κάτι που είναι ειλικρινές. Να μη με ξεγελάει για να το επιλέξω. Δεν με πειράζει αν το φαγητό μου δεν είναι τέλειο στο μάτι. Δεν με νοιάζει αν το ροζ δεν είναι έντονο, αν το καφέ δεν είναι τόσο λαμπερό. Προτιμώ να είναι φυσικό, αληθινό, άβαφτο.
Γλυκαντικά – όταν η γλύκα φοράει μάσκα
Έχω δοκιμάσει πολλά γλυκά χωρίς ζάχαρη. Σνακ, ροφήματα, επιδόρπια. Όλα γλυκά, έντονα, με αυτή την χαρακτηριστική γεύση του "κάτι σαν ζάχαρη". Και πάντα μου προκαλούσαν μια μικρή απορία: πώς γίνεται να είναι τόσο γλυκό και να μην έχει ζάχαρη;
Η απάντηση ήταν τα γλυκαντικά. Μικρές ποσότητες, τεχνολογικά θαύματα, τεχνικές λύσεις για μια γνώριμη γεύση χωρίς το "βάρος" της. Δεν τα κατηγορώ. Αλλά κάθε φορά που έτρωγα κάτι τόσο έντονα γλυκό, κάτι μέσα μου ξεχνιόταν. Ξεχνάω πώς είναι ένα ροδάκινο ώριμο, με τα σάκχαρά του και την οξύτητά του. Ξεχνάω πώς είναι να νιώθω το μέλι στη γλώσσα μου, με την πυκνότητα και την πολύπλοκη γεύση του.
Στην καθαρή διατροφή, θέλω τη γλύκα να έρχεται από κάτι αληθινό. Από σταφύλι, από αποξηραμένο σύκο, από μια κουταλιά μέλι στο ψωμί. Θέλω να με αγγίζει, όχι να με ξεγελά. Θέλω γεύση που να έχει ιστορία, βάθος, χαρακτήρα. Όχι μια επίπεδη, προβλέψιμη γλύκα που απλώς "υπάρχει".
Ενισχυτικά γεύσης – όταν όλα είναι υπερβολικά
Έχω φάει φαγητά που θα τα θυμάμαι για πάντα. Όχι γιατί ήταν περίτεχνα, αλλά γιατί είχαν αλήθεια. Ψωμί με ελαιόλαδο και ρίγανη. Φακές με ένα φύλλο δάφνης. Πιπεριές γεμιστές, φτιαγμένες με υπομονή. Όλα αυτά είχαν κάτι κοινό: ήταν απλά. Και η γεύση τους μιλούσε καθαρά.
Από την άλλη, υπάρχουν φαγητά που ήταν τόσο έντονα που με μπέρδεψαν. Πάπρικα, πιπέρι, σάλτσες, κύβοι, αλάτι, λίγη ζάχαρη για να ισορροπήσει την οξύτητα. Ήταν τόσο γεμάτα από "νοστιμιά" που δεν ήξερα τι ακριβώς έτρωγα. Δεν ένιωθα τα υλικά – μόνο το αποτέλεσμα.
Για μένα, καθαρή διατροφή σημαίνει να καταλαβαίνω αυτό που τρώω. Να ξεχωρίζω τη ντομάτα από το κρεμμύδι, το αλάτι από το λεμόνι. Όχι γιατί ψάχνω την τέλεια γεύση, αλλά γιατί θέλω να τρώω με επίγνωση. Να σταματάω όταν χορταίνω, γιατί ένιωσα. Όχι γιατί απλώς τελείωσε το πακέτο.
Καθαρή τροφή – καθαρή σχέση
Δεν με νοιάζουν οι δίαιτες, οι θερμίδες, οι αριθμοί. Δεν θέλω να μετράω, να ελέγχω, να πιέζω. Θέλω απλώς να ξέρω. Να ξέρω τι τρώω, από πού έρχεται, γιατί το διάλεξα. Θέλω το φαγητό να είναι κομμάτι της ζωής μου, όχι ένα παιχνίδι εντυπώσεων. Θέλω να με στηρίζει, να με εκφράζει, να μου προσφέρει αυτό που έχει – χωρίς υπερβολές, χωρίς μάσκες.
Καθαρή διατροφή για μένα σημαίνει αλήθεια. Όχι γιατί ψάχνω την τελειότητα, αλλά γιατί αναζητώ την απλότητα. Θέλω να τρώω κάτι και να νιώθω το χώμα, τον ήλιο, την εποχή. Να ξέρω ότι δεν χρειάστηκε να κρυφτεί, να καλυφθεί, να μεταμορφωθεί για να το αγαπήσω. Μπορεί να είναι άσχημο, στραβό, χωρίς άρωμα. Αλλά είναι αληθινό.
Και αυτό, για μένα, είναι αρκετό.
Αν θέλεις να δεις πιο αναλυτικά τι ακριβώς είναι οι χρωστικές και γιατί χρησιμοποιούνται, μπορείς να ρίξεις μια ματιά στο άρθρο "Καθαρή διατροφή από την αρχή - χρωστικές στα τρόφιμα ".
https://www.evisnutritiontips.gr/2023/08/blog-post_52.html
Να φροντίζετε το σώμα σας, το μυαλό σας και την ψυχή σας.
Εύη Μπέλλου
Το συγκεκριμένο άρθρο είναι δική μου πρωτότυπη συγγραφή και στηρίζεται σε προσωπική μου έρευνα, εμπειρία και μελέτη δημοσιευμένης βιβλιογραφίας, όπου και την αναφέρω. Το περιεχόμενο παρέχεται καθαρά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση δεν προτρέπουν κάποιον να ακολουθήσει ή να διακόψει φαρμακευτική αγωγή ή να αγνοήσει ιατρικές συμβουλές ή επαγγελματική συμβουλή. Ο αναγνώστης παραμένει ο ίδιος υπεύθυνος για τις επιλογές του και καλείται να συμβουλεύεται πάντα επαγγελματία υγείας πριν κάνει οποιαδήποτε τροποποίση στη διατροφή, στον τρόπο ζωής ή στη λήψη συμπληρωμάτων. Κάθε ομοιότητα με άλλο δημοσίευμα είναι συμπτωματική. Η αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο αν γίνει σαφή αναφορά στην πηγή και ενεργό σύνδεσμο προς το παρόν ιστολόγιο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πάρις Κυπαρισσίου /Σταματία Μαζαράκη / Μαρία Παπακωνσταντίνου, Γνωρίζοντας Τα Τρόφιμα, τροφογνωσία – εμπορευματογνωσία, Εκδόσει,ς Les Livres du Tourisme, 2005.
